Manevranın dili
Manevranın dili
Bu yazı kısaca Rus ordusunun
Ukrayna’da yürüttüğü savaşta uyguladığı manevrayı değerlendirmeye yöneliktir.
Savaşın siyasi maksadı Ukrayna’yı NATO üyesi olmaktan alıkoymak, askeri gücünü
zayıflatmak, Donbas bölgesine hâkim olmak ve Kırım’ın ilhakını
meşrulaştırmaktı.
Mümkünse siyasi iktidarı devirmek ve yandaş bir yönetim oluşturmaktı.
Bunların hepsini gerçekleştirebilmek için Rusya’nın Ukrayna’yı bütünüyle ya da
ülke genelinde kritik bölgeleri ele geçirmesi gerekirdi. Oysa Rusya böyle bir
güce sahip değildi. Dolaysıyla hedefleri de sınırlı olmak durumundaydı.
Bunu sağlayacak bir askeri harekâtın hedefi Donbas bölgesiyle sınırlı
olabilirdi. Ama Putin daha geniş bir bölgeyi askeri hedef olarak seçti.
Orduyu esas hedeften daha geniş alanlara yaymak ve esas hedef ele
geçirildiğinde bu alanları boşaltmak kadim bir strateji kuralıdır. Pazarlık
payını genişletir. Putin’in de böyle yaptığını ileri sürmek yanlış olmaz.
Ancak gerçekten böyle yaptığından emin olamıyoruz. Zira uygulamaya koyduğu plan
farklı bir niyeti açığa vurdu.
Aynı anda kuzeyden, doğudan ve güneyden yapılan bir operasyonun sadece Donbas’ı
elde etmekle yetinmek istemediği, esas olarak Ukrayna’yı ikiye bölmeyi
amaçladığı izlenimini doğurdu.
Ancak bu plan işlemedi. Zira bu plan hatalı bir muhakemenin sonucu olduğu
anlaşılan bir varsayıma dayalıydı: “Ukrayna
halkının ve ordusunun direnmeyeceği ve Rusya’nın işgalini güle oynaya
karşılayacağı…”
Askeri harekâtın yürütülüş
biçimi, bir asker gözüyle izlendiğinde yadırganacak bazı gözlemlerde bulunma
olanağı sundu. Yapılanlar klasik bir askeri harekâtı andırmıyordu. Mesela
yeterince ateş altına alınmayan bölgelere zırhlı birliklerle girilmesi ve bu
birliklerin oldukça yavaş ilerlemeleri genel olarak her yerde geçerli konsepte
uygun değildi.
Operatif ve taktik düzlemde birçok hata yapıldığını gördük. Bunları saymaya
gerek yok ama sadece verdikleri zayiatın yoğunluğu ve azımsanmayacak sayıda
general kaybı her şeyi açıklamaya yetmekteydi. Bütün bunların en temel nedeni,
planın varsayımının yanlışlığıydı. Bu durum Batılı analistlerce eski tarz savaş
yapma alışkanlığı ve ordunun yetersizliğiyle izah edildi ki haksız değillerdi,
ancak esas sebep hayata uymayan bu varsayımda gizliydi. Sorumlu ise siyasi
kanattı.
Sonuç olarak varsayım çökünce plan da çöktü. Nitekim A planı yürümeyince B
planına zorunlu geçiş yapıldı.
Rusya bu durumu “harekâtın birinci
safhası bitti, ikinci safhasına geçildi” diye takdim etti ama kazın
ayağının öyle olmadığı anlaşıldı. Bu, bir mecburiyetin gereğiydi.
Sözcülerinin ileri sürdüğü gibi, savaş artık esas olarak doğu ve güneyde
yaşanacaktır. Maksadı da açıktır: Donbas bölgesini Kırım ile birleştirilmiş
halde ilhak etmektir.
Donbas bölgesi Luhansk ve
Donetsk cumhuriyetlerini içerse de bazı tezlere göre bölgenin sınırları güneyde
Azak Denizi’ne, batıda Dinyeper Nehrine kadar dayanmaktadır. Rus kökenlilerin
yoğun olduğu bölge…
Rusya’nın bu bölgeyi ele geçirmesi zor değildir. Kritik husus bu bölgeyi
Dinyeper’e kadar sahiplenebilmek için Odesa’ya yönelik bir harekâta girişip
girişmeyeceğidir. Bu tercih müzakerelerin umut vaat etmesine rağmen savaşı
uzatacaktır.
Gelinen aşamada, şunu ileri
sürmek mümkündür: Batılı kaynaklarca ileri sürüldüğü gibi bir Rus harekâtı
tamamen başarısız değildir.
Başarı krıteri savaşın nasıl yapıldığıyla değil, sonuçta ne elde edildiğiyle
ilgilidir. Buradan bakıldığında savaş Rusya açısından azımsanmayacak sonuçlar
doğurdu denilebilir:
1. Ukrayna’nın NATO üyeliği ufukta görünmüyor.
2. Kırım’ın ilhakına artık itiraz gelmeyeceğe benziyor.
Eğer Rusya Donbas bölgesini de
koparır ve Kırım ile birleştirirse maksadına ulaşmış sayılır.
Ordusu kötü savaşmış, çok zayiat vermiş, ekonomik yaptırımlar ülkeye çok zarar
vermiş vb. eleştiriler ulaşılan stratejik sonuçların büyüklüğü yanında ayrıntı
olarak kalır.
Rus askeri manevrasının dili ve araziye yansıyan şimdilik budur…
Savaşın doğurdukları ve
doğuracakları başka bir boyuttur.
4 Nisan 2022, Cumhuriyet
Merhaba iyi günler, web sitenizi blogpost üzerinden açtığınızı gördüm, eğer isterseniz wordpress gibi platforma taşıyarak web sitenizi daha iyi bir hale getirebilirsiniz. İnternette aradım lakin E-posta adresinizi göremedim buraya yorum yazmak zorunda kaldım. Eğer iletişime geçmek isterseniz,
YanıtlaSiltufa3ilo@gmail.com adresi ile iletişime geçebilirsiniz.