Savaş, muharebe, çatışma

Savaş ile muharebe kavramları sıklıkla birbirinin yerine kullanılmaktadır. Hepimizi bu hataya kolaylıkla yapabiliyoruz. Oysa ikisi farklı kavramlardır. 

Savaş eski dilde harp kelimesinin Türkçesidir. Harp de halen Türkçede yaygın olarak kullanılmaktadır. Muharebe kavram olarak savaşın bir bölümünü içerir. Bir bölgeyi, belirli bir zaman dilimini kapsar ve sadece askerlerin cephedeki etkinliğini açıklar. 

Sakarya Savaşı yerine Sakarya Muharebeleri ifadesini kullanmak gerekir. Çünkü Sakarya Muharebeleri Milli Mücadele'nin ya da Kurtuluş Savaşı'nın bir bölgesinde, belirli bir zaman diliminde ve sadece Batı Cephesi Komutanlığınca yapılmıştır. Bu muharebeler yürütülürken savaşı yürüten Meclis Hükümetinin diğer unsurları başka etkinlikler içinde olmuştur. Aynı ifadeleri 1. ve 2. İnönü, Aslıhanlar-Dumlupınar, Kütahya-Eskişehir Muharebeleri için de söyleyebiliriz. Tipik olması bakımından 1. İnönü Muharebesi yaşanırken Batı ve Güney Cephesinin bazı birlikleri Çerkez Ethem'in çetesiyle meşguldü.

Muharebe çatışma kelimesiyle eş anlamlı mıdır? Değildir.

Muharebeyi çatışma olarak ifade etmek de uygun değildir zira çatışma eski dilde müsademe kelimesinin karşılığıdır. İki kavram arasındaki temel fark özellikle süreleriyle ilgili olmakla birlikte kullanılan kuvvet durumu ve hukuki boyutuyla da öne çıkar. Muharebe uzun, çatışma kısa sürelidir. Muharebede büyük kuvvetler kullanılırken, çatışma genellikle küçük kuvvetlerin kullanımına ilişkindir. Muharebe bir savaş kavramıyken çatışma savaş kavramı olmayabilir zira iç güvenlik birliklerinin terörist unsurlara ya da polisin mafya vb. yasadışı oluşumlara karşı giriştiği ve silah kullandığı durumlar için kullanılır.

Muharebe sahasında karşılıklı konuşlanmış, ateşkes yapmış iki ordunun kısa süreli ateşli silah kullanmaları da muharebe olarak nitelenemez. Bu tür faaliyetleri de 

Ahmet Yavuz, 7 Ekim 2022